Plannen met ADHD; (on)mogelijk!
Een vaste planning volgen voor iemand met AD(H)D lijkt vaak een contradictio in terminis, het gaat niet goed samen.
Toch zie ik op vele socials een grote verscheidenheid aan planning tools voorbijkomen, die dé uitkomst zijn voor iemand met ADHD. En ja, veel planning tools zijn er ook bij ons uitgeprobeerd. Helaas…. Voor mensen zonder ADHD lijkt het zo simpel. Hoe vaak heb ook ik vroeger niet geroepen tegen mijn man, en zakelijk partner bij NLPwerkt, of tegen mijn, inmiddels volwassen kinderen; ‘maak gewoon een planning en begin dan bovenaan’.
Mijn echtgenoot en kinderen zijn overigens vreselijk goed in het máken van een werkplanning. Uren tijd kunnen ze besteden aan het invullen van een schema, het voorbereiden van een takenlijst, het nauwkeurig invullen van een agenda tool of het inzetten van Excel bij het maken van een gerichte planning. Maar dan… volgt alleen frustratie.
Herkenbaar?
(Lezers met ADHD kunnen het volgende gedeelte ook gewoon overslaan -> ga rechtstreeks naar Wat werkt wel!)
Hoe komt dat nu eigenlijk? Waarom is het voor iemand met ADHD vrijwel onmogelijk een eenvoudige werkplanning te volgen?
Dat heeft vaak te maken met:
Moeite met aandacht en focus. Mensen met ADHD hebben vaak moeite om hun aandacht vast te houden, vooral bij taken die saai of repetitief zijn. Tussendoor iets anders doen is dan de verleiding. Even een koffietje halen, onderweg de was meenemen, en dan in de huiskamer dat tijdschrift zien liggen.
Impulsiviteit. ADHD gaat vaak gepaard met impulsiviteit. En ook dit kan ervoor zorgen dat iemand afwijkt van de planning om iets anders te doen dat op dat moment interessanter lijkt. Bijvoorbeeld aan de slag gaan met die nieuwe website pagina.
Moeite met tijdsmanagement. Mensen met ADHD hebben een verstoord tijdsgevoel en moeite met het inschatten van hoeveel tijd een taak in beslag neemt. Hierdoor kunnen ze moeite hebben met het volgen van een planning, omdat ze te veel of te weinig tijd aan bepaalde taken besteden. Eén van mijn kids zal dit zeker herkennen!
Uitstelgedrag. ADHD kan leiden tot uitstelgedrag, vooral bij taken die als vervelend of moeilijk worden ervaren. Dit kan het moeilijk maken om een planning na te leven, omdat de neiging om taken uit te stellen vaak groot is. ‘Dit kan ik toch beter straks, morgen of volgende week oppakken’.
Door deze kenmerken van ADHD kan het lastig zijn om met een vaste planning te werken.
Wat werkt wel?
Het kan helpen om strategieën te gebruiken zoals het opdelen van taken in kleinere stappen, het gebruik van visuele herinneringen, of het werken met een buddy of coach om verantwoording aan af te leggen.
Toen onze oudste zoon in de knel zat, vlak voor het inleveren van zijn Master scriptie, hielden we elke ochtend op de zaak een dagelijkse scrum sessie. (zie ook het blog van Hans op onze website https://nlpwerkt.nl/adhders-moeten-meer-scrummen ) Mét koffie en worstenbroodjes! Kort gezegd, een half uurtje sparren (op een vaste tijd, vaste plek en met vaste deelnemers) en een visuele planning maken die zo klein was dat die makkelijk in één dag gehaald kon worden. Bovendien werd het verboden om méér te doen dan was afgesproken. En elke dag vierden we wat er de vorige dag gedaan was!
Vaak is een flexibele aanpak, die ruimte laat voor spontane aanpassingen en rekening houdt met de persoonlijke behoeften en uitdagingen van iemand met ADHD, effectiever.
ADHD planningsbord
Daarom hebben wij bij NLPwerkt het ultieme ADHD planningsbord.
Een flipover aan de muur, waar je op kan (bij)schrijven, tekenen of doorkrassen.
Een hoeveelheid post its, in verschillende kleuren voor verschillende taken, die je mag verplaatsen, bijmaken, weghalen of veranderen.
Een x-as met slechts de komende maand, die overigens regelmatig naar links of naar rechts schuift.
Een y-as met projecten die flexibel is en voortdurend verandert afhankelijk van waar de focus gaat die dag.
En, misschien wel het belangrijkste, een apart hoekje voor leuke taken waar je altijd zin in hebt. Of taken die je ooit gaat oppakken.
Voor mensen zonder ADHD lijkt dit meer op een ongepland planningsbord, en voor Hans mét ADHD, en voor onze cliënten met ADHD blijkt dit dé oplossing! Samengevat: kleine taken, visueel, samenwerken met een buddy, flexibel van aanpak, spontane aanpassingen, en je succes vieren!
Ik ben benieuwd; hoe werkt voor jou, met ADHD, een planning wél?